Sıcaklık Stresinin İnekler Üzerindeki Etkileri
Sıcaklık stresi ineklerin hareketliliğini, süt verimini ve sağlığını direkt olarak etkilediğinden ötürü çiftlik performansında negatif etkilere neden olur. Bu yüzden, inekleri sıcaklık stresinden korumak için bir takım önlemler almak gerekmektedir.
Süt sığırları için optimum çevre sıcaklığı -5°C ile 18°C arasında değişmektedir. 20°C sıcaklık ve %80 nem bulunan ortamda inekler çoktan sıcaklık stresine girmiş olurlar. Sıcaklık stresi, yüksek sıcaklık ve yüksek nem oranının kombinasyonu ile oluşur. 25°C sıcaklık ve %60 nem oranında orta derecede stres, 30oC sıcaklık ve %80 nem oranında ise çok ciddi stres oluşumu görülür. Sıcaklık stresi ineklerin hareketliliğini, süt verimini ve sağlığını direkt olarak etkilediğinden ötürü çiftlik performansında negatif etkilere neden olur. Bu yüzden, inekleri sıcaklık stresinden korumak önemlidir.
Sıcaklık stresinin en önemli etkileri: kuru madde tüketiminde, süt veriminde, yağ ve protein oranlarında, üreme performansında düşüş ve su tüketiminde artış olarak görülmektedir. Bunlara ek olarak sindirim sisteminde besin maddelerinin alımı ve yemlerin geçiş hızında da düşme görülür. Bu nedenle hayvanın toplam enerji alımı %75 seviyelerine kadar düşebilir. İnekler sıcaklık stresini azaltmak ve fazla ısıdan kurtulmak için solunum hızlarını yükseltir ve nefes nefese kalmaya başlar. Tükürüğün artması ile tamponlama kapasitesi düşer bu da ruminal asidoz riskini arttırır. İnekler ayaktayken daha kolay nefes alıp verdiği ve fazla sıcaklığı atabildiği için, sıcaklık stresindeki hayvanlar günde 2-3 saat daha fazla ayakta kalmaya başlarlar. Ancak ruminal asidosiz riskinin artması ile beraber ilerleyen dönemlerde ayak problemleri yaşanmaya başlar.
Sıcaklık Stresini Önleme
Su:
Yüksek hava sıcaklığında ve sıcaklık stresi altında olan ineklerin su tüketimleri artmaktadır. Yüksek verimle inekler günde 200 litre kadar su içebilmektedir. Genel bir kanı olarak inekler günlük verdiği süt miktarının 4 katı kadar su tüketmektedir. Buna ek olarak sürünün minimum %10’unun aynı anda rahatlıkla ulaşabilecekleri ve aynı anda su içebilecekleri bir su kaynağı olmalıdır. Günlük olarak suluklar kontrol edilmeli ve temizlenmelidir. Hayvan trafiği su içen inekleri rahatsız etmeyecek şekilde planlanmalı ve suluklar ona göre konumlandırılmalıdır.
Barınma:
Hayvanların serinleyebilmek için havalandırmaya ihtiyaçları vardır. Yanları açık olan ve böylece doğal havalandırma imkanı olan barınaklara ek olarak 20°C üstündeki sıcaklıklarda devreye giren mekanik havalandırma en etkili metodlardan biridir. Ek olarak, çatının izolasyonlu olması içerisinin daha serin kalmasını sağlamaktadır. 26°C üstündeki sıcaklıklarda hayvanların üstüne sprinkler yardımı ile su püskürtmek ve ıslatmakta fayda sağlamaktadır. Ancak bu düzenek kurulurken memelerin ıslanmamasına dikkat edilerek mekanik havalandırma ile kurulumunu yapmak daha doğrudur.
Yem Yönetimi:
Günün daha serin saatlerinde daha sık besleme yapmak rasyonun daha taze ve lezzetli kalmasını sağlayarak tüketimleri teşvik eder. Ayrıca yemin yem yolunda kızışmasını da engeller. Sıcaklık stresinin olduğu ortamlarda rasyonda alınacak önlemler çoğu zaman: konsantre yem azaltımı, 1 kg kuru maddedeki nişasta miktarında azaltım, ham protein oranı azaltılarak bypass protein oranında artış, rasyona daha fazla yağ ilavesi ve daha kolay sindirilebilir kaba yem kaynakları kullanımı gibi aksiyonlardır. Bu aksiyonlar ile ruminal asidoz riski azaltılır, sindirim sisteminde oluşan ısı üretimi azaltılır ve hayvanın ihtiyacı olan enerji ve protein miktarı sağlanmış olur. Toplam kuru madde tüketimi azalacağı için mineral ve vitamin oranlarının arttırılması gerekir.
Detaylı bilgi almak için bölgenizdeki TIMAC AGRO uzmanınızla iletişime geçin!
